Από τους ιστορικούς και τους τεχνοκριτικούς η έννοια του Μπαρόκ θα χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τόσο ένα συγκεκριμένο ύφος και στυλ, όσο και την ιστορική περίοδο 1600 – 1750 που ακολούθησε την Αναγέννηση. Η περίοδος μάλιστα αυτή θα σηματοδοτήσει μια λαμπερή και αλματώδη ανάπτυξη όλων των μορφών της τέχνης.
Το ύφος του Μπαρόκ αποτέλεσε ένα νέο τρόπο έκφρασης που γεννήθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, απ’ όπου εξαπλώθηκε σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Χαρακτηρίστηκε από ένα έντονο δραματικό και συναισθηματικό στοιχείο, ενώ εφαρμόστηκε κυρίως στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη μουσική, αλλά συναντάται παράλληλα και στη λογοτεχνία ή τη ζωγραφική.
Σκοπός του μπαρόκ είναι πρωτίστως να εντυπωσιάσει καθώς και να εξυψώσει τον άνθρωπο μέσα από τα πάθη και τα συναισθήματα του. Σε αντίθεση με τις ιδεολογικές αρχές του ρομαντικού κινήματος, ο άνθρωπος δεν εκλαμβάνεται ως μονάδα αλλά ως μέρος ενός συνόλου. Στο μπαρόκ ύφος, σε συμφωνία με το φιλοσοφικό ρεύμα της εποχής, υπάρχουν έντονα τα στοιχεία του ορθολογισμού χωρίς όμως να αποκλείονται και οι συμβολισμοί.
Ο όρος μπαρόκ προέρχεται πιθανότατα από την πορτογαλική λέξη barocco, που σημαίνει το ακανόνιστο μαργαριτάρι και ως επίθετο δηλώνει γενικά την έννοια του ασυνήθιστου ή παράδοξου.
– – – – –
Μικαλάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο
Ο Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο (29 Σεπτεμβρίου 1571 – 18 Ιουλίου 1610), γνωστός περισσότερο απλά ως Καραβάτζιο, ήταν Ιταλός ζωγράφος, το έργο του οποίου ανήκει χρονικά στα τέλη του 16ου έως τις αρχές του 17ου αιώνα. Αν και οι πρώιμοι πίνακές του περιλάμβαναν κυρίως προσωπογραφίες, σταδιακά εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους θρησκευτικών σκηνών. Το νατουραλιστικό ύφος του και η ανάδειξη της ανθρώπινης φύσης των αποστόλων και των μαρτύρων στα έργα του θεωρήθηκε ότι εξυπηρετούσαν τις βλέψεις της Αντιμεταρρύθμισης.
Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πρώτους μοντέρνους ζωγράφους, ενώ σημαντική θεωρείται η συνολική επίδρασή του στην ευρωπαϊκή ζωγραφική.[3] Παρά την επίδραση που είχε το έργο του στην εποχή του, αλλά και τις ισχυρές αντιδράσεις που προκάλεσε, περιέπεσε σε λήθη τους αιώνες που ακολούθησαν το θάνατό του, για να επανέλθει στο προσκήνιο κυρίως στη διάρκεια του 20ού αιώνα, καταλαμβάνοντας και διατηρώντας έως σήμερα περίοπτη θέση στην ιστορία της ευρωπαϊκής τέχνης.
The Incredulity of St. Thomas
- Francis of Assisi
- The Martyrdom of St. Matthew
Bacchus
– – – – –
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς
Ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (Peter Paul Rubens, 28 Ιουνίου 1577 – 30 Μαΐου 1640) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Φλαμανδούς ζωγράφους, το έργο του οποίου εντάσσεται στην περίοδο του μπαρόκ.
Οι πίνακές του χαρακτηρίζονται κυρίως από θέματα θρησκευτικού περιεχομένου ή εμπνευσμένα από τη μυθολογία. Ανάμεσα στις σημαντικότερες δημιουργίες του περιλαμβάνονται η Μάχη του Ανγκιάρι, οι Τρεις Χάριτες, το Προσκύνημα των Μάγων καθώς και η εικονογράφηση της οροφής της αίθουσας συμποσίων στο μέγαρο Γουάϊτχολ, παραγγελία του Καρόλου Α΄ (1635).
Allegory on the Blessings of Peace
Self-portrait
Consequences of War
Austria, Vienna, Cimon and Iphigenia
– – – – –
Ρέμπραντ Χάρμενσζον φαν Ράιν
O Ρέμπραντ Χάρμενσζον φαν Ράιν (Rembrandt Harmenszoon van Rijn, 15 Ιουλίου 1606 – 4 Οκτωβρίου 1669), γνωστός ευρύτερα ως Ρέμπραντ, ήταν μείζων Ολλανδός ζωγράφος και χαράκτης του 17ου αιώνα, που σήμερα συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων ζωγράφων όλων των εποχών.
Το όνομά του συμβολίζει την περίοδο τής «Χρυσής Εποχής» τής Ολλανδίας, στην οποία ανήκει χρονικά το έργο του. Φιλοτέχνησε συνολικά περίπου 400 πίνακες, περισσότερα από 1000 σχέδια ζωγραφικής και περίπου 290 χαρακτικά, αν και μέρος των έργων που αποδίδονται στον Ρέμπραντ – κυρίως έργα ζωγραφικής και σχέδια – αμφισβητείται. Περισσότερο στο πρώιμο και λιγότερο στο ύστερο έργο του, κυριάρχησαν οι προσωπογραφίες, ωστόσο διακρίθηκε σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, αναπαριστώντας επίσης, τοπιογραφίες, καθώς και ιστορικές, βιβλικές, μυθολογικές ή αλληγορικές σκηνές. Το σύνολο του έργου του χαρακτηρίζεται στην πορεία του χρόνου από εκτεταμένες και βαθιές αλλαγές στο ύφος του, ένδειξη μίας διαρκούς αναζήτησης. Ακόμα σε κάθε μεμονωμένο έργο ή εκδοχή του, παρατηρούνται συνεχείς μετασχηματισμοί πριν την κατάληξη σε μία τελική εικαστική μορφή.
The Holy Family
The Anatomy Lesson of Dr. Nicholaes Tulp
The Bridal Couple
– – – – –
Τζιάν Λορέντζο Μπερνίνι
Στη γλυπτική του Μπαρόκ κυριαρχεί η προσωπικότητα του Μπερνίνι. Ο Τζιάν Λορέντζο Μπερνίνι γεννήθηκε στη Νάπολη το 1598 και πέθανε στη Ρώμη το 1680. Ήταν αρχιτέκτονας, γλύπτης και σκηνογράφος. Το ταλέντο του εκδηλώθηκε από πολύ νωρίς, και ήταν στο εργαστήριο γλυπτικής του πατέρα του που ο Μπερνίνι πήρε τα πρώτα μαθήματα τεχνικής. Εκεί αφιερώθηκε στη μελέτη των έργων της αρχαιότητας και των δασκάλων της Αναγέννησης. Από τα πρώτα του έργα φάνηκε η ικανότητά του να ξεπερνά τις δεσμεύσεις του υλικού, στο οποίο και μετέφερε λεπτές εκφραστικές ποιότητες. Πολύ γρήγορα εξελίχθηκε, και η σταδιοδρομία του φάνηκε ότι θα ήταν λαμπρή.
Με την εντυπωσιακή τεχνική επιδεξιότητά του κατόρθωσε να αποδώσει στα έργα του λεπτές ψυχολογικές καταστάσεις. Σ’ αυτά τοποθετεί τις κεντρικές φιγούρες σε ένα σύνολο από διασπασμένες και ταραγμένες μάζες υλικού και επιτυγχάνει να παρουσιάσει όχι το ίδιο το αντικείμενο αλλά μια εξαϋλωμένη “εικόνα” του, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη φαντασία να μεγιστοποιήσει τα συναισθήματα του θεατή. Η έμφαση που δημιουργείται με τις αντιθέσεις της σκιάς και του φωτός αλλά και με την ποικιλία των υλικών συμβάλλει στη δραματική παρουσίαση του θέματος.
Apollo and Daphne
The Ecstacy of St. Theresa
Beata Ludovica Albertoni
The Fountain of the Four Rivers
____
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
