Ποιο το μέγεθος της διαφθοράς των ελίτ

282812_460963103953407_1692650379_n


Οι τελευταίες ιταλικές εκλογές, ένα δημοψήφισμα στην Ελβετία, μία ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η κυκλοφορία κάποιων βιβλίων θέτουν πλέον επίμονα επί τάπητος ένα σοβαρό πρόβλημα: αυτό της παγκοσμιοποίησης της διαφθοράς των ελίτ.

Σε ένα καυστικό και ενίοτε δηλητηριώδες βιβλίο τους, οι δημοσιογράφοι Κριστόφ Ντελουάρ και Κριστόφ Ντυμπουά κάνουν λόγο για «Πολιτικό Τσίρκο». Ο Γάλλος επιθεωρητής Φορολογικών Εσόδων και πρώην πρόεδρος του Γαλλικού Οργανισμού Πρόληψης της Διαφθοράς, Νοέλ Πονς, στο βιβλίο του έδωσε τον τίτλο «Η διαφθορά των ελίτ». Ο Βέλγος επιχειρηματίας και συγγραφέας, Πολ Βασέρ στο πόνημά του «Η γυμνή και γνήσια κερδοσκοπία» αναφέρεται σε μια απαλλαγμένη τύψεων και ηθικής ελίτ, που προσβάλλει βάναυσα την οικονομική ελευθερία και πλήττει την πραγματική οικονομία.

Αν τα προαναφερθέντα βιβλία συνδυαστούν και με τα αποτελέσματα των τελευταίων ιταλικών εκλογών αλλά και τη βαθιά κοινωνική δυσαρέσκεια που επικρατεί στις περισσότερες χώρες της Δύσης, τότε οι διάφορες ελίτ όντως έχουν μπροστά τους ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα.

Αυτό της επιβίωσής τους σε συστήματα και αρχές που οι ίδιες διαμόρφωσαν. Κατ’ επέκταση, η δυσαρέσκεια -ενίοτε δε και αποστροφή- που επιδεικνύεται απέναντι στις ελίτ, και ιδιαίτερα τις πολιτικο-οικονομικές, τείνει να προσλάβει και έντονο θεσμικό χαρακτήρα, γεγονός που αφ’ εαυτό είναι σοβαρό και για τις δυτικού τύπου κοινοβουλευτικές δημοκρατίες.

483088_384999728246622_865746230_nΌπως μάς έλεγε πρόσφατα στο Παρίσι ο κ. Νοέλ Πονς, «στο όνομα της αυτορύθμισης και του αυτοελέγχου, οι ελίτ, κυρίως στο χρηματοοικονομικό τομέα, έχουν διαμορφώσει ένα δύσκολα ελεγχόμενο σύστημα, το οποίο αυτοεξυπηρετείται και προσπαθεί να αυτονομηθεί από τους παραδοσιακούς δημοκρατικούς θεσμούς.

Πρόκειται για ένα σύστημα ήπιας διαφθοράς, το οποίο όμως διαβρώνει τις αρχές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε και αναπτύχθηκε η μεταπολεμική δυτική πραγματική οικονομία… Το σύστημα αυτό, μέσω της εξειδίκευσης και των λόμπυ που το στηρίζουν, επωφελήθηκε από τη μεταπολεμική ανάπτυξη της Δύσης και την ευημερία που αυτή δημιούργησε και ξεφεύγοντας από τον δημοκρατικό έλεγχο κατάφερε να αλώσει όλες τις αρθρώσεις της πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές ελίτ χρησιμοποιούσαν τις αντίστοιχες χρηματοοικονομικές και αντιστρόφως.


Προέκυψαν έτσι πανίσχυρα χρηματοοικονομικά λόμπυ, που δημιούργησαν ένα παγκόσμιο σκιώδες τραπεζικό σύστημα το οποίο, με διαδοχικές καταχρηστικές υπερβάσεις του οδήγησε στη σημερινή κρίση».

Τις απόψεις αυτές του Γάλλου συμβούλου σε θέματα διαφθοράς συμμερίζεται σε μεγάλο βαθμό και ο πρώην σύμβουλος του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, Ζακ Ατταλί, ο οποίος προσθέτει ότι η συνενοχή των πολιτικών με τις χρηματοοικονομικές ελίτ οδήγησε στην βόμβα του δυτικού δημόσιου χρέους, που σήμερα είναι και η κύρια αιτία της κρίσης στην Ευρωζώνη και της δημοσιονομικής αβεβαιότητας στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

«Η πολιτική», μας είπε πριν λίγο καιρό στην Αθήνα ο Γάλλος διανοούμενος, «είναι παγιδευμένη στην παγίδα που η ίδια δημιούργησε. Γι’ αυτό, είναι επείγον να καταλάβουμε και να καταστήσουμε σαφές σε όλους ότι το χειρότερο μπορεί να συμβεί, ότι ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, ότι το δημόσιο χρέος απορρέει από την δυσκολία να αυξήσουμε τα έσοδα με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνονται οι δαπάνες.

Πιο συγκεκριμένα, δείχνει πόσο απρόθυμοι είναι οι λαοί να παραδεχτούν την αναπόφευκτη τάση για μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας στις υπηρεσίες ασφάλισης και περίθαλψης. Μαρτυρά αδυναμία του κράτους και την απουσία κοινωνικής συναίνεσης.

»Στην συνέχεια, θα πρέπει να αξιολογήσουμε με σαφήνεια τις ευθύνες των μεν και των δε για το χρέος, ιδιαιτέρως τις ευθύνες του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Θα ήταν σκανδαλώδες να πρέπει να περικόψουμε τα κοινωνικά προγράμματα για να χρηματοδοτήσουμε τις απερισκεψίες των τραπεζιτών. Δεν θα πρέπει να υποκύψουμε στην αυταπάτη της αποανάπτυξης, που θα αύξανε το βάρος του χρέους και θα μείωνε την αγοραστική δύναμη των μελλοντικών γενεών.

Θα πρέπει ακόμα να γνωρίζουμε σε βάθος τις συμπεριφορές, τις στρατηγικές και τους προβληματισμούς των πιστωτών. Το τελευταίο σημείο είναι απαραίτητο, καθώς το κράτος θα μπορέσει να επιβιώσει μέσω της κατανόησης των αγορών. Θα πρέπει επίσης να προετοιμαστούμε, ειδικά στη νότια Ευρώπη και τη Γαλλία, να κάνουμε μεγάλη οικονομία, να αυξήσουμε αισθητά την φορολογία και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ακόμα και να επιτρέψουμε την ύπαρξη ενός κάποιου πληθωρισμού».

Στα λόγια του αυτά, όμως, ο κ. Ζακ Ατταλί προσθέτει και το αυτονόητο. Ότι, δηλαδή, για να αποκτήσουμε πραγματικά περιθώρια ελιγμού, θα πρέπει να καταρτίζουμε τους δημόσιους προϋπολογισμούς κατά τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργείται επαρκές πλεόνασμα και έτσι να επαναφέρουμε το χρέος σε ανεκτά επίπεδα, διατηρώντας τη ρευστότητα και τη φερεγγυότητα του κράτους και επιτρέποντας την τήρηση των υποσχέσεων προς τη σημερινή γενιά για τις συντάξεις της και την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών.

Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι το δημόσιο χρέος χρηματοδοτεί μόνον μελλοντικές δαπάνες, δηλαδή επενδύσεις σε υποδομές, υλικές ή άυλες, που είναι οι φορείς μιας νέας ανάπτυξης. «Η πραγματική λύση στην κρίση χρέους είναι η ανάπτυξη -η οποία, ωστόσο, προϋποθέτει ανταγωνιστικές παραγωγικές επενδύσεις και όχι χρηματοδότηση της δημόσιας κατανάλωσης», τονίζει ο κ. Ζακ Ατταλί.

lost_1148935Από την πλευρά του, ο Βέλγος επιχειρηματίας, Πολ Βασέρ υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη αν δεν τιθασευτούν οι αντιπαραγωγικές κερδοσκοπικές χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, οι οποίες επιτρέπουν σε κάποιους μυημένους να αποκομίζουν γρήγορα και τεράστια κέρδη, τα οποία, αντί να διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, αναπαράγουν και διευρύνουν την ταχείας απόδοσης κερδοσκοπία.

Ωστόσο, ο Βέλγος επιχειρηματίας θεωρεί ισοπεδωτική την άποψη ότι για όλα τα δεινά ευθύνονται συλλήβδην οι ελίτ. «Η θεώρηση αυτή», μάς έλεγε πρόσφατα στις Βρυξέλλες, «είναι επικίνδυνη γιατί μαζί με τα ξερά καίει και τα χλωρά.

Οι ισοπεδωτικές θεωρήσεις είναι επικίνδυνες γιατί οδηγούν σε αντιδημοκρατικούς μηδενισμούς -τους οποίους, ως γνωστόν, η Ευρώπη πλήρωσε πολύ ακριβά. Η κερδοσκοπία και η σκιώδης τραπεζική δραστηριότητα μπορούν να τιθασευτούν μέσα από διεθνείς συνεργασίες και αυστηρά θεσμικά πλαίσια. Τα εργαλεία για κάτι τέτοιο υπάρχουν. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης η χρησιμοποίησή τους. Γι’ αυτό και προέχει η πολιτική συζήτηση, από την τροπή της οποίας πολλά θα εξαρτηθούν…».

Στο θέμα της πολιτικής συζήτησης δίνει ειδικό βάρος και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο με ψηφίσματά του προσπαθεί να προωθήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο ρυθμίσεις και οδηγίες που να βάζουν τάξη στις τραπεζικές δραστηριότητες και να εξασφαλίζουν διαφάνεια.

Έτσι, στις 28 Φεβρουαρίου 2013 οι ευρωβουλευτές έκαναν δεκτή με μεγάλη πλειοψηφία μία κοινοτική Οδηγία που θα υποχρεώνει τις τράπεζες, από την 1η Ιανουαρίου 2015, να δίνουν στη δημοσιότητα μια σειρά από στοιχεία τα οποία μέχρι σήμερα εθεωρούντο απόρρητα (μπόνους, αμοιβές τρίτων, κ.λπ.). «Η ψηφοφορία αυτή συνιστά θετικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και είναι ενδεικτική της ύπαρξης πολιτικής βούλησης για τον έλεγχο τραπεζών και χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων», τονίζει η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αννυ Ποδηματά, μέλος επίσης της Επιτροπής Οικονομικών του ΕΚ.

23356_331515433621469_1105421116_n

Την ίδια αντίληψη συμμερίζεται και η μη κυβερνητική οργάνωση Finance Watch στις Βρυξέλλες, η οποία, όπως μας λένε οι ιδρυτές της, φιλοδοξεί να είναι για τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες ό,τι η Greenpeace για την οικολογία. Κατά τον επικεφαλής της οργάνωσης, κ. Τιερί Φιλιπονά, η FW είναι η ομάδα πίεσης της κοινωνίας των πολιτών στο πανίσχυρο τραπεζικό λόμπι που υπάρχει στις Βρυξέλλες και στο οποίο απασχολούνται πάνω από 800 άτομα! «Με ετήσιο προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 350 εκατ. ευρώ, το χρηματοοικονομικό και τραπεζικό λόμπι είναι ίσως η ισχυρότερη ομάδα λήψεως αποφάσεων στον κόσμο», λέει ο Τιερί Φιλιπονά και προσθέτει ότι η FW δεν ξεπερνά τα 900.000 ευρώ σε ετήσιο προϋπολογισμό.

Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι σήμερα η FW στηρίζεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθ’ όσον ο ίδιος ο Γάλλος Επίτροπος κ. Μισέλ Μπαρνιέ πιστεύει ότι η καλύτερη αντίσταση στις χρηματοοικονομικές καταχρήσεις και κερδοσκοπίες είναι η εγρήγορση της κοινωνίας των πολιτών.

Μία εγρήγορση, εξάλλου, που αποτελεί και μείζονα δημοκρατική χειραφέτηση, σε καιρούς που υπαγορεύουν πλέον σοβαρές επανεξετάσεις του δημοκρατικού κεκτημένου. Ίσως δε, αυτή να είναι και η μεγάλη πρόκληση της εποχής μας.

____

  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

 Πηγή: Έντυπη έκδοση Eφημερίδα Ναυτεμπορική της 7/3/2013 

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Συναφές: 

Η κοινοτοπία της διαφθοράς 

Η απάτη και η διαφθορά στον χώρο της υγείας

Η διαφθορά ως κύριος συντελεστής της ανεργίας  

Πάρτι διαφθοράς με τις δαπάνες του κράτους 

Οικονομική ανάλυση της διαφθοράς στην πολιτική

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -