Μιλώντας για την γενιά μου


Μέχρι πρότινος  η δική μου γενιά,  η  γενιά δηλαδή  που  πρωτοείδε το ελληνικό φως  κάπου εκεί στην δεκαετία του  ‘ 70 θεωρείτο κατά γενική ομολογία προνομιούχα.

Είχε την εξαιρετική τύχη να μη βιώσει ούτε πολεμικές συρράξεις ούτε και την καταστροφή , την εξαθλίωση και την φτώχια που αυτές αφήνουν στο πέρασμά τους. Θεώρησε ως δεδομένο πως θα αποκτήσει μια σαφώς υψηλότερου επιπέδου σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές μόρφωση (όπερ και εγένετο)  και βγήκε στην αγορά εργασίας  έχοντας επίσης για δεδομένο πως θα απολάμβανε μια πληθώρα εργασιακών δικαιωμάτων  ή στη χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε να αξιώσει  προστασία από την όποια τυχόν καταστρατήγησή τους.

Γνώριζε από την άλλη  – συνειδητά ή ασυνείδητα- ότι διέθετε στη φαρέτρα της  πολλές άλλες  ατομικές, πολιτικές και κοινωνικές ελευθερίες (όπως για παράδειγμα αυτές της έκφρασης, της Τέχνης, του Τύπου, του συνδικαλίζεσθαι, του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κλπ) και ότι  θα μπορούσε να κάνει  απρόσκοπτα και ανεμπόδιστα χρήση τους ανά πάσα στιγμή. Παράλληλα, αντιμετώπιζε ως αυτονόητη την τουλάχιστον επιφανειακά πολιτική σταθερότητα και κοινωνική ειρήνη που επικρατούσε στην Ελλάδα τα χρόνια της Μεταπολίτευσης μέσα στα οποία αυτή η γενιά μεγάλωνε και ανδρωνόταν.  Το ίδιο αυτονόητη θεωρούσε  και την εναλλαγή αυτοδύναμων κυβερνήσεων εκλεγμένων  με τις συνταγματικά προβλεπόμενες διαδικασίες που σχεδόν στην συντριπτική τους πλειοψηφία είχαν ορίζοντα τετραετίας.

Ποτέ δεν μπήκε στη διαδικασία να το ψάξει λίγο παραπάνω  και να αναρωτηθεί από πού και πώς προήλθαν αυτά τα κεκτημένα δικαιώματα. Ήταν για αυτήν  το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούσε τόσα χρόνια. Ίσως ήταν πολύ απορροφημένη με το να ασχολείται με τη μόρφωση, την κατάρτιση και την επαγγελματική της σταδιοδρομία, ίσως από την άλλη να μη χρειάστηκε να μπει στη διαδικασία να σκεφθεί ότι κάθε δικαίωμα που η ίδια απολαμβάνει,  κάνει χρήση ή αξιώνει την προστασία  του δεν ήρθε ουρανοκατέβατο ούτε δόθηκε από την Πολιτεία  χαριστικά και γενναιόδωρα.

Όταν ήρθε η Κρίση και τα Μνημόνια στην Ελλάδα, αυτή η σε αρκετά μεγάλο βαθμό απολιτίκ  γενιά ανακάλυψε –the hard way-  ότι αυτά τα δικαιώματα όπως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωή  δεν είναι δεδομένα. Η ανεργία, η  απαλλοτρίωση εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων,  η εξαφάνιση της προσδοκίας για συνταξιοδότηση,  η απαξίωση  μέσω βαριάς φορολογίας του δικαιώματος της ιδιοκτησίας που είτε η ίδια απέκτησε με τη δουλειά της είτε κληρονόμησε, η  χρήση  ωμής αστυνομικής βίας για καταστολή  πάσης φύσεως διαδηλώσεων  και διαμαρτυριών, η πολιτική αστάθεια που κάποιες φορές συνοδεύτηκε από συνταγματικές παρεκκλίσεις   ήταν μερικά μόνο από τα νέα ζοφερά δεδομένα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει. Τις περισσότερες φορές όλες αυτές οι παραβιάσεις  δικαιωμάτων  υποτίθεται πως γινόντουσαν και συνεχίζουν να γίνονται εν ονόματι μιας μεταρρύθμισης  ή κάποιων αναγκαίων περικοπών με την προοπτική μιας αμφίβολης μελλοντικής οικονομικής και όχι μόνο ανάπτυξης στο πλαίσιο πάντα της Ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Και ενώ  όλος αυτός ο κοινωνικός αναβρασμός εκτυλίσσεται μέσα σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα φόβου και ανασφάλειας, φαινόμενα ρατσισμού και εκφασισμού μέρους της κοινής γνώμης έρχονται να προστεθούν  στα ήδη υπάρχοντα νοσηρά φαινόμενα αναξιοκρατίας, διαφθοράς και ατιμωρησίας που χρόνια ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία και εξαφανίζουν και τα τελευταία  ψήγματα Δημοκρατίας και Ισονομίας που  της έχουν απομείνει .

Το γεγονός ότι αυτή η γενιά (και ως ένα βαθμό οι κάπως νεότερες) έχει  καρπωθεί σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές κατακτήσεις των προηγούμενων ούτε την δαιμονοποιεί ούτε και την καταδικάζει. Άλλωστε είναι γνωστό ότι αυτοί που κάθε φορά αγωνίζονται για να εξασφαλίσουν μια καλύτερη και πιο αξιοπρεπή ζωή δεν  το κάνουν μόνο για  το δικό τους μέλλον αλλά κυρίως και πρωτίστως το κάνουν για  το μέλλον των παιδιών τους. Ίσως όμως θα έπρεπε να  αναλογιστεί πως κάθε φορά που κάποιο  ατομικό, πολιτικό ή κοινωνικό δικαίωμα κατακτιέται   και θεσμοθετείται  κατόπιν  μακροχρόνιων και επώδυνων κάποιες φορές αγώνων  είτε στο δρόμο είτε στους χώρους εργασίας  είτε στο Κοινοβούλιο για να μη μείνει κενό γράμμα και για να μην καταστεί  ένα ανεφάρμοστο και ανενεργό εδάφιο σε κάποιο συνταγματικό ή νομοθετικό κείμενο χρειάζεται αφενός επαγρύπνηση και αφετέρου ισχυρά δημοκρατικά αντανακλαστικά.

 Υπό αυτή την έννοια,  η περίοδος χάριτος  γι’ αυτή τη γενιά τελειώνει ακριβώς εκεί που αρχίζουν οι ευθύνες της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι καμιά πολιτική ή άλλη εξουσία δεν θα της παραχωρήσει κανένα προνόμιο ή δικαίωμα χωρίς η ίδια να αγωνιστεί δυναμικά για να το κατοχυρώσει.  Αν  συνεπώς στη δεδομένη πολιτική  και οικονομική συγκυρία  επιδείξει ολιγωρία ή αδιαφορία  και  δε διεκδικήσει όλα όσα τόσο βίαια της απαλλοτριώνουν, αν αρνηθεί να μεταπηδήσει από το Εγώ στο Εμείς, έχοντας κατά νου μόνο πως θα μπορέσει να   επιβιώσει με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες μέσα στο μάτι του κυκλώνα που έτυχε να βρεθεί, τότε  αυτή η γενιά  – η δική μου γενιά – πέρα από τα δικαιώματά της και την ήδη χαμένη της ξενοιασιά και αθωότητα θα χάσει και κάτι πολύ σημαντικότερο: Tη  δυνατότητα της να γράψει Ιστορία.

Δήμητρα Σαρβάνη

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

Συναφές: 

Ποια γενιά περνάει χειρότερα στην κρίση;

Ιστορία μιας γενιάς

Ελεγεία για μια χαμένη γενιά

Και η Δημοκρατία…κύριε;

Mια (άλλη) Ευρώπη παρακαλώ

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

8 CommentsΣχολιάστε

  • Επί της ουσίας κατ’ αρχήν συμφωνώ, όμως η προηγούμενη-ες γενιά-ιες δεν μας έδωσε μόνο κατοχυρωμένα δικαιώματα αλλά και τα σπατάλησε όλα για την ίδια, όχι με δική της απόφαση βεβαίως αλλά με απόφαση αυτών που εξέλεξε.

  • “αν αρνηθεί να μεταπηδήσει από το Εγώ στο Εμείς”

    Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έχουμε γίνει περισσότερο ατομιστές, και ότι κύριο μέλημα μας είναι το πως θα διασωθούμε (ανεξάρτητως τι θα συμβεί στους άλλους) ?

  • Πολύ ωραίο κείμενο, αλλά θα ήθελα περισσότερη αυτοκριτική.

  • Συμφωνώ ως προς το ότι η γενιά που γεννήθηκε από το ’70 και έπειτα έχει δει ασυναγώνιστη ευημερία ως προς τις προηγούμενες γενιές, αλλά διαφωνώ ως προς τη σχέση της με τα δικαιώματα, όπως αναγράφεται στο κείμενο. Τα περισσότερα δικαιώματα δεν είναι αυθύπαρκτες ιδέες αλλά βασίζονται σε υλικές συνθήκες που απορρέουν από αντίστοιχες υποχρεώσεις. Το ότι ‘δικαιώματα’ όπως η συνταξιοδότηση σε χαμηλή ηλικία ή οι χαμηλοί φόροι έχουν αρχίσει να καταρρέουν δεν οφείλεται σε κάποια σατανική επίθεση δυναστών ενάντια σε νέους που δεν έχουν μάθει να αμύνονται – οφείλεται στο ότι οι υποχρεώσεις από τις οποίες πηγάζουν τα σχετικά δικαιώματα δεν κρατήθηκαν.

    Και είναι κυρίως η προηγούμενη γενιά, η ‘ηρωική’ γενιά του Πολυτεχνίου και των αγώνων που καθιέρωσαν τη δημοκρατία σε αυτή τη χώρα που πρωτοστάτησε στη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, το πελατειακό κράτος, που έκανε πλέον αδύνατη τη διατήρηση της ποιότητας ζωής που είχαμε λάβει σαν δεδομένη. Καμία συλλογική δράση, καμία διαμαρτυρία ή διαδήλωση δεν θα ανεβάσει τους μισθούς όταν δεν υπάρχουν λεφτά να δωθούν για αυτούς. Η μάχη έπρεπε να είχε δωθεί μία γενιά πριν, αλλά ποτέ δεν δώθηκε. Ήταν η προηγούμενη γενιά, κυρίως, που καταδίκασε τα παιδιά της, όχι αυτή η γενιά που κινδυνεύει να καταδικάσει τα δικά της, όπως υποστηρίζει το κείμενο. Κινδυνεύει κατά άλλους τρόπους, αλλά όχι με αυτόν.

    Η ζημιά έγινε. Έγινε όταν αυτή η γενιά ήταν ακόμα πολύ νεαρή για να αντιδράσει. Τώρα είναι η σειρά της, όσο μπορεί, να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, να μαζέψει τα κομμάτια και να προσπαθήσει να ξαναχτίσει. Κανείς δεν ξέρει στα σίγουρα τον καλύτερο τρόπο. Κάποιοι στρέφονται σε εύκολες λύσεις, εμπνεόμενοι από τις ρητορικές διάφορων άκρων. Σε συνωμοσιολογίες και στην εύρεση αποδιοπομπαίων τράγων. Αυτός είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, καθότι στρέφει όλο το πρόβλημα στους ‘άλλους’, είτε αυτοί είναι μετανάστες, είτε Γερμανοί, είτε Αμερικάνοι, είτε οτιδήποτε εκτός από τους φτωχούς πλην τίμιους Έλληνες. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι συλλογική δράση δεν σημαίνει μόνο ένα μεγάλο στόμα που κραυγάζει ‘θέλω! θέλω!’. Σημαίνει αλληλοεμπιστοσύνη, χτίσιμο σχέσεων σεβασμού ανάμεσα στους πολίτες, είτε αυτοί είναι δημόσιοι υπάλληλοι, είτε ιδιωτικοί, είτε αστυνομικοί, είτε πολιτικοί, είτε μετανάστες, είτε οτιδήποτε. Δεν σημαίνει ‘κανω απεργία για να πάρει η δικιά μας “συντεχνία” ό,τι θέλει και ποιός νοιάζεται για το υπόλοιπο κράτος’, όπως γινόταν τόσα χρόνια. Δεν σημαίνει ‘τα βρίσκει το κατάστημα με τους πελάτες να πληρώνουν οι δε λιγότερα τους μεν και να μην κόβουν αποδείξεις για να μην πάρει καθόλου λεφτά το κράτος’. Δεν σημαίνει ‘εμείς εναντίον του κράτους’.

    Αυτό το ‘εμείς’ θα ήθελα να έβλεπα. Ένα ‘εμείς’ προ παντώς τίμιο.

  • katapliktiko keimeno,apolites kai axiopistes apopseis apo anthropous pou xeroun gnorizoun antilaumanontai,ena megalo bravo kai euxaristw stin dimiourfo tou keimenou