Το ρεκόρ της ανεργίας και η μετανάστευση

Νέο ρεκόρ κατέγραψε η ανεργία το Μάιο, αποκαλύπτουν τα μηνιαία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Πάνω από 1.150.000 συμπολίτες μας είναι άνεργοι, ποσοστό πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα. Και, το χειρότερο, το 54,9% των νέων μέχρι τα 25 χρόνια είναι χωρίς δουλειά.


Παράλληλα, δημοσιεύματα από το εξωτερικό, αλλά και από την επίσημη Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τη Eurostat αποκαλύπτουν ότι ένα τεράστιο επιστημονικό προσωπικό από την Ελλάδα καταφεύγει για εργασία στην Ευρώπη και αλλαχού, δημιουργώντας προβληματισμό και ανησυχία για τη φορά που έχουν πάρει τα οικονομικά δεδομένα στη χώρα μας. Το μεταναστευτικό δεν φαίνεται να έχει απασχολήσει, στο βαθμό της σοβαρότητας που ενέχει ως πρόβλημα, τη συγκυβέρνηση, η δραστηριότητα της οποίας αναλίσκεται στο γράψε-σβήσε των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για την επόμενη διετία, όπως απαιτεί η τρόικα.

Για το θέμα αυτό της κρίσης και της οικονομικής μετανάστευσης, έχει γίνει σχετική έρευνα (Τζένιφερ Καβουνίδη) από το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), η οποία δημοσιεύθηκε στο τεύχος των οικονομικών εξελίξεων του Φεβρουαρίου. Στην έρευνα, μεταξύ των άλλων, επισημαίνεται ότι η επιδείνωση της ανεργίας στην ελληνική αγορά εργασίας, από το τελευταίο τρίμηνο του 2008, και η χειροτέρευση των όρων απασχόλησης έχουν οδηγήσει αρκετούς Ελληνες και Ελληνίδες να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό, και ιδίως άτομα νεαρής σχετικά ηλικίας, που χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας και δεν έχουν δημιουργήσει ακόμα οικογενειακές και άλλες υποχρεώσεις. Εγείρεται το ερώτημα εάν η τάση αυτή σηματοδοτεί τη μεταστροφή της ελληνικής μεταναστευτικής εμπειρίας και, συγκεκριμένα, εάν, μετά τη μετατροπή της Ελλάδας από χώρα αποστολής μεταναστών σε χώρα υποδοχής μεταναστών πριν από δύο περίπου δεκαετίες, μετασχηματίζεται πάλι σε χώρα αποστολής.

Μορφωτικό επίπεδο

Γίνεται ανάλυση στα στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν τη μεγάλη αύξηση, τα τελευταία χρόνια, του ποσοστού ανεργίας ανάμεσα στον πληθυσμό μέχρι 44 ετών. Το ποσοστό στις ομάδες αυτές υπερδιπλασιάστηκε. Η έντονη αύξηση της ανεργίας χαρακτήρισε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων και των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των κατόχων μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών, αν και το πτυχίο θεωρείται συχνά το ισχυρότερο «όπλο» σε περιόδους οικονομικής κρίσης και υψηλής ανεργίας, σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ που επικαλείται η μελέτη.

Αναλυτική καταγραφή γίνεται, στην ανάλυση, και στις συνθήκες στην αγορά εργασίας, που διαμόρφωσαν και την προηγούμενη εμπειρία της Ελλάδας ως χώρας αποστολής μεταναστών. Ειδικότερα, τα επίπεδα ανεργίας της χώρας ήταν σημαντικοί προσδιοριστικοί παράγοντες των μεταναστευτικών ρευμάτων από την Ελλάδα, την περίοδο 1959-1977, προς τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία, με τα ρεύματα να διακυμαίνονται ανάλογα με τα επίπεδα ανεργίας, τονίζεται στη μελέτη. Σήμερα, δεν είναι μόνο τα υψηλά επίπεδα ανεργίας που δημιουργούν τάση για μετανάστευση, αλλά και άλλοι σχετικοί παράγοντες, όπως είναι οι αρνητικές προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας για αρκετά μεγάλο διάστημα, ακόμα και οι μειωμένες επαγγελματικές προοπτικές που συνεπάγονται. Την ίδια στιγμή, η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική δεν επιτρέπει την ενίσχυση του διάτρητου κοινωνικού διχτυού ασφαλείας που δεν μπορούσε να ανταποκριθεί σε παλαιότερες ανάγκες, πόσω μάλλον σε νέες, ενώ το άτυπο δίχτυ ασφαλείας, όπως της οικογένειας, που άμβλυνε παλαιότερα τις επιπτώσεις της νεανικής ανεργίας με την «επιδότηση» των άνεργων τέκνων της, δυσκολεύεται πλέον να προσφέρει την ίδια προστασία, εφόσον η ανεργία πλήττει σοβαρά σήμερα και το εργατικό δυναμικό μεγαλύτερης ηλικίας, αντίθετα με προηγούμενες εποχές.

Αναδεικνύεται, μέσα από την έρευνα, για μια ακόμη φορά πως η πολιτεία αντιμετωπίζει κρίσιμα ζητήματα. Ενώ παλαιότερα η Ελληνική Στατιστική Αρχή δημοσίευε στοιχεία για τη μετανάστευση των Ελλήνων, όπως και για τους παλιννοστούντες, δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία σήμερα. Παρομοίως, το γραφείο του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης της Αθήνας, που ασχολήθηκε τις δεκαετίες του 1950, 1960 και 1970 με τη μετανάστευση Ελλήνων στην Αυστραλία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, δεν ασχολείται πλέον με τη μετανάστευση των Ελλήνων στο εξωτερικό, αλλά αποκλειστικά με τη μετανάστευση ξένων προς την Ελλάδα. Οι Ελληνες που απευθύνονται στον Οργανισμό, παραπέμπονται σε πρεσβείες και προξενεία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ως χώρες προορισμού των Ελλήνων, φαίνεται να συγκεντρώνουν η Γερμανία, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ, όπως και ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής.


Αλματώδης άνοδος

Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της Γερμανίας Destatis, το πρώτο εξάμηνο του 2011 σημειώθηκε αλματώδης αύξηση του αριθμού των Ελλήνων, που ήταν εγκατεστημένοι στη Γερμανία. Το συγκεκριμένο εξάμηνο, μετακόμισαν 4.100 άτομα ελληνικής υπηκοότητας, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 84% σε σχέση με το ίδιο εξάμηνο του προηγούμενου έτους. Συγκριτικά, ο συνολικός αριθμός εγκατεστημένων από το εξωτερικό αυξήθηκε κατά 19%, φτάνοντας τους 435.000, η πλειονότητα των οποίων ήταν πολίτες άλλης χώρας της Ε.Ε. Στο σχετικό δελτίο της γερμανικής υπηρεσίας, τονίστηκε ότι ήταν ιδιαίτερα μεγάλη η αύξηση της εισροής από χώρες της Ε.Ε. που πλήττονται εντονότερα από την οικονομική κρίση, αλλά η αύξηση της Ισπανίας ήταν μικρότερη από εκείνη της Ελλάδας (το 49%, φτάνοντας στους 2.400 ανθρώπους). Η ζήτηση εργασίας στη Γερμανία αφορά κυρίως θέσεις υψηλού εκπαιδευτικού επιπέδου και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας μεσολαβεί για την εξεύρεση εργασίας εργαζομένων ξένης υπηκοότητας με υψηλή κατάρτιση. Πρέπει να σημειωθεί ότι, το Δεκέμβριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία νέας επαγγελματικής ταυτότητας για εργατικό δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης, με σκοπό την περαιτέρω διευκόλυνση της κινητικότητας, με την αναγνώριση των επαγγελματικών του προσόντων.

Ερευνα για τη διαρροή επιστημονικού δυναμικού εκτίμησε ότι, το 2010, εργάζονταν στο εξωτερικό 110.000 με 135.000 Ελληνες πτυχιούχοι, οι οποίοι αποτελούσαν περίπου το 8,5% με 10,5% όλων των πτυχιούχων που ζούσαν στην Ελλάδα. Διαπιστώθηκε ότι η πραγματοποίηση των σπουδών στο εξωτερικό συντόμευσε τη χρονική διάρκεια που χρειαζόταν για την εύρεση εργασίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι η σημερινή τάση μετατροπής σε χώρα αποστολής μεταναστών και πάλι δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της Ελλάδας, αλλά και άλλων χωρών που την ίδια περίπου εποχή με την Ελλάδα μετατράπηκαν, από χώρες αποστολής μεταναστών, σε χώρες υποδοχής.

Το μεταπολεμικό παρελθόν

Το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγει η ανάλυση του ΚΕΠΕ, είναι ότι οι μεγάλες δυσκολίες, που χαρακτηρίζουν πλέον την ελληνική αγορά εργασίας, έχουν επίπτωση στην αύξηση της ζήτησης για μετανάστευση. Η ανεργία φαίνεται να αποτελεί, σήμερα, σημαντικό παράγοντα μετανάστευσης Ελλήνων, ακριβώς όπως διαπιστώθηκε για την προηγούμενη εμπειρία της Ελλάδας ως χώρας αποστολής μεταναστών, τις μεταπολεμικές δεκαετίες. Οι χώρες προορισμού, που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των υποψήφιων Ελλήνων μεταναστών, συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό τις δύο εποχές. Φαίνεται όμως ότι θα υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα χαρακτηριστικά των αντίστοιχων κυμάτων, ασχέτως του σχετικού μεγέθους τους (είναι άγνωστο ποια έκταση θα πάρει το νέο κύμα, αλλά δύσκολα θα φτάσει στο μέγεθος του μεταπολεμικού). Σήμερα, η ζήτηση μετανάστευσης είναι ιδιαίτερα έντονη ανάμεσα στους νέους με υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης και η ζήτηση εργασίας που εμφανίζεται στις επιθυμητές χώρες προορισμού είναι κυρίως για εργαζομένους εξειδικευμένων προσόντων, ενώ, αντίθετα, τις μεταπολεμικές δεκαετίες, οι Ελληνες μετανάστες ήταν κυρίως χαμηλής εκπαίδευσης και ανταποκρίθηκαν σε ζήτηση ανειδίκευτης εργασίας στη Γερμανία και αλλού.

Οι προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας είναι δυσοίωνες. Πολλοί ειδικοί ομιλούν ότι μπορεί μέχρι τέλος του χρόνου να προσεγγίσει το 30%. Ενα τέτοιο ποσοστό είναι δύσκολα διαχειρίσιμο από την πλευρά της πολιτείας, η οποία δεν έχει τους κατάλληλους πόρους για να τους στηρίξει οικονομικά μέσω επιδομάτων και άλλου είδους παροχών. Συνεπώς, κάτι πρέπει να γίνει με την κινητοποίηση και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η προετοιμασία για ουσιαστικές παρεμβάσεις δεν πρέπει να βραδύνει.

Μεταβολές στην απασχόληση

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με έρευνα (Κ. Κανελλόπουλος) για την απασχόληση και τις μεταβολές που περιλαμβάνεται στο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, διάχυτη είναι η εκτίμηση ότι οι προοπτικές της απασχόλησης παραμένουν δυσοίωνες και, λόγω της οικονομικής ύφεσης που συνεχίζεται, αναμένεται περαιτέρω χειροτέρευση. Η μείωση της απασχόλησης και οι συνέπειές της οικονομικής κρίσης δεν κατανέμονται εξίσου μεταξύ των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, αλλά ούτε και μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Ετσι, ενώ υπάρχουν κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας που από την έναρξη της οικονομικής κρίσης έχουν απολέσει σημαντικό τμήμα της απασχόλησής τους, άλλοι κλάδοι δείχνουν να αντέχουν στην οικονομική κρίση ή και να κερδίζουν θέσεις απασχόλησης. Συγκεκριμένοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας της εκτεθειμένης στον έντονο ευρωπαϊκό και διεθνή ανταγωνισμό μικρής ελληνικής οικονομίας, οι οποίοι προκύπτει ότι επιβιώνουν στην τρέχουσα βαθιά κρίση και εμφανίζουν αξιόλογη κινητικότητα εργαζομένων, όπως η γεωργία, η βιομηχανία τροφίμων, τα ξενοδοχεία και οι φαρμακοβιομηχανίες, δεν μπορεί να θεωρηθούν ως αισιόδοξη ένδειξη αντοχής στην κρίση και προοπτικής ότι αυτή θα ξεπεραστεί, καθώς και ως πιθανοί στόχοι άσκησης ενεργητικής πολιτικής απασχόλησης, τονίζει ο αναλυτής. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η βαθιά οικονομική ύφεση, που μαστίζει την ελληνική οικονομία, είναι ακόμη εν εξελίξει και οι εκτιμήσεις για το πού θα οδηγήσει είναι τουλάχιστον αβέβαιες.

Προς Αυστραλία

Η αναζήτηση εργασίας στην Αυστραλία φαίνεται να έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Οι πολυπληθείς κλήσεις στην πρεσβεία Αυστραλίας οδήγησαν στη διοργάνωση πέντε ενημερωτικών συναντήσεων στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 2011, σε σχέση με τις συγκεκριμένες δεξιότητες στην Αυστραλία, που χαρακτηρίζονται από ελλείψεις, οι περισσότερες από τις οποίες αποκτώνται με σπουδές ή κατάρτιση μεγάλης διάρκειας, όπως είναι τα υγειονομικά επαγγέλματα. Οι αιτήσεις συμμετοχής ήταν περίπου 15.000, αλλά μόνο 1.250 άτομα με σχετικά προσόντα πήραν την πολυπόθητη πρόσκληση. Λόγω των διαφόρων περιοριστικών προϋποθέσεων, δεν έχει σημειωθεί αύξηση της χορήγησης μεταναστευτικής βίζας σε Ελληνες υπηκόους, παρ’ όλη τη μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες της πρεσβείας της Αυστραλίας στην Αθήνα, οι αφίξεις Ελλήνων υπηκόων για μόνιμη διαμονή στην Αυστραλία, ως εξειδικευμένων, ήταν 22 το 2008-2009, 17 το 2009-2010, ενώ το ημερολογιακό έτος 2011 λιγότεροι από 15 Ελληνες κατάφεραν να πετύχουν την έγκριση της σχετικής αίτησης.

Δημήτρης Πλακούτσης 

Πηγή ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

Σχετικά άρθρα

Πώς να ξεκινήσεις μια επανάσταση 

Το δάκρυ της πισίνας 

Άνθρωποι από χρήμα 

Ο παροξυσμός της αδιαφορίας 

1000 ευρώ και λίγα κέρματα

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -