Οι μύθοι και οι πραγματικότητες στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα


Ποια είναι η πραγματική κατάσταση των ελληνικών τραπεζών σήμερα; Και σε ποιο σημείο έχει φτάσει πλέον η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά; Ερωτήματα κρίσιμα, που απασχολούν το σύνολο της αγοράς, καθώς από τις απαντήσεις τους κρίνεται η ίδια η λειτουργία της

– Πού έχει πάει η ρευστότητα που έχει προσφέρει το ελληνικό Δημόσιο. Γιατί δεν διοχετεύεται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

– Σύμφωνα με μελέτη της Eurobank, το συνολικό ύψος της ρευστότητας και των κεφαλαίων που έχει λάβει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα από το Δημόσιο ανέρχεται σήμερα σε περίπου 145 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αφορά κατά 90% εγγυήσεις του Δημοσίου στις ομολογιακές εκδόσεις των τραπεζών, τις οποίες χρησιμοποίησαν οι εγχώριες τράπεζες, μαζί με άλλους τίτλους τους, για την άντληση ρευστότητας από το Ευρωσύστημα, συνολικού ύψους 125 δισ. ευρώ. Ετσι αντιμετώπισαν τις εκροές καταθέσεων, οι οποίες από τον Δεκέμβριο του 2009 μέχρι σήμερα προσεγγίζουν τα 80 δισ. ευρώ. Ωστόσο, μεγάλο μέρος, περίπου 60 δισ., χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά ομολόγων και εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου τα οποία είτε «χάθηκαν» με το «κούρεμα» (PSI) είτε παραμένουν δεσμευμένα σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Το ερώτημα είναι γιατί οι τράπεζες προχώρησαν σε τόσο μεγάλες αγορές ομολόγων. Από την πλευρά τους, υπογραμμίζουν ότι η αγορά ομολόγων έγινε για να βοηθηθεί το ελληνικό Δημόσιο να αντιμετωπίσει το οξύ πρόβλημα ρευστότητας. Προσθέτουν ότι την πρακτική αυτή ακολούθησαν πολλές τράπεζες στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές υπογραμμίζουν πως η αγορά των ομολόγων έγινε περισσότερο για κερδοσκοπικούς λόγους, καθώς θεωρούνταν αδιανόητο το ενδεχόμενο «κουρέματος» των ομολόγων ενός κράτους–μέλους της Ευρωζώνης. Ετσι έπαιρναν ρευστότητα με ελκυστικούς όρους από το Ευρωσύστημα (με επιτόκιο κοντά στο 1%) και αγόραζαν σε χαμηλές τιμές (στο 80%, 70% ή και χαμηλότερα της ονομαστικής αξίας) τα θεωρητικά απολύτως ασφαλή ομόλογα του Δημοσίου. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό το Δημόσιο, που με το ένα χέρι έδινε ρευστότητα στις τράπεζες, με το άλλο να τις πίεζε να αγοράζουν ομόλογα, ελπίζοντας σε ομαλοποίηση της κατάστασης. Για τον ένα ή τον άλλο λόγο, το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι μεγάλο μέρος της ρευστότητας που επενδύθηκε σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου χάθηκε. Σημειώνεται, πάντως, ότι παρά τη μεγάλη πτώση των καταθέσεων (-30,5%) οι τράπεζες διατήρησαν τα υπόλοιπα δανείων περίπου σταθερά (-2,7%), αποφεύγοντας μια μεγαλύτερη απομόχλευση που θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση. Σήμερα το κενό μεταξύ δανείων (242 δισ. ευρώ) και καταθέσεων (166 δισ. ευρώ) προσεγγίζει τα 80 δισ. ευρώ.

– Οι μέτοχοι των τραπεζών δεν έχουν υποστεί τις συνέπειες της κρίσης;

– Οι μέτοχοι των τραπεζών χάνουν πάνω από το 95% της περιουσίας τους. Η μετοχή της Εθνικής διαπραγματεύεται σήμερα στο 1 ευρώ, από 25 ευρώ που ήταν 5 χρόνια πριν. Η Eurobank βρίσκεται στο 0,5 ευρώ (από 25), η Alpha Bank 0,88 ευρώ (από 25) και η Τράπεζα Πειραιώς στα 0,2 ευρώ (από 15). Στο τέλος του 2007 η χρηματιστηριακή αξία του τραπεζικού κλάδου ανερχόταν στα 80 δισ. ευρώ περίπου, ενώ σήμερα είναι μικρότερη των 3,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, κατά την περίοδο 2007-2011, οι μέτοχοι των τραπεζών δεν εισέπραξαν μέρισμα, ενώ συμμετείχαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου συνολικού ύψους 13,7 δισ. ευρώ για τη στήριξη των τραπεζών. Σημειώνεται ότι όταν λέμε μέτοχοι τραπεζών δεν εννοούμε μόνο τον κ. Γιάννη Κωστόπουλο ή τον κ. Σπύρο Λάτση. Συνολικά 500.000 μέτοχοι κατέχουν μετοχές τραπεζών και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ασφαλιστικά ταμεία, ιδρύματα, οργανισμοί, πανεπιστήμια, η Εκκλησία κ.ά.

Ηδη το ελληνικό Δημόσιο έχει δώσει κεφάλαια ύψους 5 δισ. ευρώ με την έκδοση προνομιούχων μετοχών. Οι μετοχές αυτές αποδίδουν μέρισμα 10% ετησίως. Ωστόσο, ορισμένες τράπεζες λόγω των μεγάλων ζημιών δεν καταβάλλουν το μέρισμα. Το ελληνικό Δημόσιο έχει ορίσει εκπροσώπους στις διοικήσεις, οι οποίοι έχουν δικαίωμα βέτο σε όλες τις κρίσιμες αποφάσεις. Μετά το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων η Εθνική Τράπεζα, η Eurobank EFG, η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς κατέγραψαν ζημίες 24 δισ. ευρώ. Οι ζημίες οδήγησαν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας σημαντικά χαμηλότερα, στο 8%, ενώ ορισμένες διαθέτουν αρνητικά ιδία κεφάλαια. Για να επιβιώσουν οι τράπεζες, θα πρέπει αυτές οι ζημίες να αντισταθμιστούν με νέα κεφάλαια ώστε να αποκτήσουν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας άνω του 8%, ώστε να θεωρούνται βιώσιμες από το Ευρωσύστημα. Για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχουν προβλεφθεί κεφάλαια 50 δισ. ευρώ για την ενίσχυσή τους με την έκδοση κοινών μετοχών, ενώ ήδη διοχετεύθηκαν 18 δισ. στις μεγάλες εξ αυτών. Στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης, το ΤΧΣ ήδη έχει γνωστοποιήσει τους εκπροσώπους του στις διοικήσεις της Εθνικής Τράπεζας, της Eurobank EFG, της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς, οι οποίοι θα πρέπει να τοποθετηθούν στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών. Οι εκπρόσωποι του ΤΧΣ θα έχουν αυξημένες εξουσίες σε θέματα διοίκησης.

– Δεδομένων των δεκάδων δισεκατομμυρίων που έχει προσφέρει ο δημόσιος τομέας, οι τράπεζες θα πρέπει να κρατικοποιηθούν.

– Οσο ισχύει το Μνημόνιο, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Ακόμα και αν αποκλειστούν οι ιδιώτες μέτοχοι από την ανακεφαλαιοποίηση και οι αυξήσεις κεφαλαίου καλυφθούν κατά 100% από τον δημόσιο τομέα, σύμφωνα με το Μνημόνιο οι τράπεζες που θα ανακεφαλαιοποιηθούν θα πρέπει να ανασυγκροτηθούν και εντός 5 ετών θα πρέπει απαραιτήτως (δίχως όριο τιμής) να πωληθούν σε ιδιώτες. Μάλιστα, η τρόικα εκτιμά ότι τα έσοδα από την πώληση των τραπεζών θα ανέλθουν στα 16 δισ. (ενώ θα έχουν τοποθετηθεί 50 δισ. για την εξυγίανσή τους). Δηλαδή, για να κρατικοποιηθούν οι τράπεζες, θα πρέπει να ανατραπεί το Μνημόνιο, καθώς ακόμα και αν για λόγους μικροπολιτικής αποκλειστούν οι σημερινοί μέτοχοι των τραπεζών, το Δημόσιο θα είναι υποχρεωμένο μετά 5 χρόνια να πουλήσει τις τράπεζες σε άλλους ιδιώτες (πιθανότατα ξένους).

  Του Γιαννη Παπαδογιαννη, news.kathimerini.gr

by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

Συναφές: 

Πως να τρέξετε μια τράπεζα (run little bank, run)

Οκτώ μύθοι και η πραγματικότητα

Οι μύθοι της δραχμής

Σχετικά Άρθρα

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -