Μια από τις γνωστότερες παθογένειες που αντιμετωπίζουν γενικότερα οι κοινωνίες, αλλά και σε υπερθετικό βαθμό η ελληνική, είναι το πρόβλημα της συλλογικότητας.
Μια “εναλλακτική” οικονομολόγος ονόματι Elinor Ostrom, πήρε το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών το 2009, κάνοντας διάφορες μελέτες πάνω στις συλλογικές δράσεις , την αυτοοργάνωση και στο πως οι άνθρωποι γενικά συνεργάζονται μεταξύ τους.
Η ενδιαφέρουσα ερευνά της, την οποία και θα εξετάσουμε στη συνέχεια, εστιάζεται σε οργανισμούς εκτός κεντρικής εξουσίας (όπως οι συνεταιρισμοί ή οι “αυτοδιαχειριζόμενες” από τους εργαζομένους επιχειρήσεις) και κατέληξε σε μερικά πολύ χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τη βιωσιμότητα ή μη αυτών, καθώς και στην πορεία και προοπτική ενός τέτοιου συστήματος.
Τα συμπεράσματά της ισχύουν ανεξαρτήτως πολιτισμικού πλαισίου κι αφορούν σχήματα εκτός κρατικής παρέμβασης (στα οποία εκλείπουν οι παγιωμένες αγκυλώσεις του δημοσίου), οπότε θα μπορούσαμε να αντλήσουμε σκέψεις για τη δική μας “προβληματική κατάσταση” από ορισμένα ευρήματα της.
Η έρευνα ξεχώρισε 3 κύριους τύπους μελών που συμμετέχουν σε οργανισμούς εκτός κεντρικής εξουσίας:
- τους conditional cooperators: Συνεργάσιμοι υπό προϋποθέσεις (τηρούν τους κανόνες και συμπεριφέρονται καλά σε φυσιολογικές συνθήκες, αλλά παύουν να τους τηρούν όταν επικρατούν οι καιροσκόποι),
- τους rational egoists: Ορθολογικά εγωιστές (καιροσκόποι, ενδιαφέρονται μόνο για το ατομικό όφελος)
- τους willing punishers: Εκούσιοι τιμωροί. Αυτοί είναι εκείνοι που θ αναλάβουν την δύσκολη δουλειά , την περιφρούρηση των συλλογικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Είναι εκείνοι οι οποίοι θα αφιερώσουν προσωπικό χρόνο και κόστος για να τιμωρηθούν οι καιροσκόποι και να τηρηθούν οι κανόνες. Αυτοί θα καταγγείλουν, θα πληρώσουν δικηγόρους κτλ.
Όταν σ΄έναν συνεταιρισμό πλειοψηφεί η πρώτη κατηγορία και επιπλέον διαθέτει αρκετά άτομα της τρίτης κατηγορίας, τότε ακόμη κι αν υπάρχουν μερικοί της δεύτερης κατηγορίας, ο συνεταιρισμός θα μακροημερεύσει και θα ευημερεύσει.
Όταν όμως τα άτομα από την δεύτερη κατηγορία είναι αρκετά και εκλείπουν άτομα από την τρίτη κατηγορία (ή είναι ελάχιστοι), τότε ο συνεταιρισμός θα οδηγηθεί σίγουρα στην αποτυχία.
Ας δούμε τώρα μερικά παραδείγματα από την Ελληνική πραγματικότητα.
Πρώτο και καλύτερο η μεγάλη αποτυχία του συνεταιριστικού κινήματος, που οφείλεται στην ύπαρξη πολλών αγροτών που ανήκαν στην δεύτερη κατηγορία. Πολλοί (ή αρκετοί) απ αυτούς προσπαθούσαν – και τελικά κατάφερναν- να ξεγελάσουν τον συνεταιρισμό ώστε ν καρπωθούν κάποιο βραχυπρόθεσμο κέρδος.
Πως; Ο κάθε έμπορος τους έπειθε (ή και τον έψαχναν…), προσφέροντας τους τα ανάλογα οικονομικά ανταλλάγματα, να του πουλάνε τα καλύτερα από τα προϊόντα τους, με αποτέλεσμα να παραδίδουν στον συνεταιρισμό τα “σκάρτα” ή “ελαττωματικά”. Έτσι αποκόμιζαν ένα πρόσκαιρο ατομικό όφελος, εις βάρος του συλλογικού καλού.
Παρόμοιο πρόβλημα είναι και η πρακτική της υπερβόσκησης (βλ. θεωρία του Garrett Hardin «Η Τραγικότητα των Κοινών») όπου κτηνοτρόφοι καταστρέφουν το βοσκοτόπι μόνο και μόνο για να μεγιστοποιήσουν το ατομικό τους συμφέρον εις βάρος των άλλων και τελικά και των ιδίων (υπόψη όταν υπερβοσκίζεται ένας βοσκότοπος , καθίσταται κατόπιν άγονος).
Αλλά κι όλοι αυτοί οι διοριζόμενοι – φυτευτοί (που απέτυχαν να εκλεγούν ως βουλευτές…) πολιτικοί διοικητές δημοσίων οργανισμών δεν τοποθετούσαν τόσα χρόνια το ατομικό τους συμφέρον πάνω από το συλλογικό; Πόσα παραδείγματα δημόσιων οργανισμών δεν γνωρίζουμε, οι οποίοι όντας προβληματικοί, με υπεράριθμο προσωπικό, κακοδιαχείριση, υπέρογκες δαπάνες, δημιουργούσαν (και συνεχίζουν ακόμη) ελλείμματα εις βάρος ολόκληρης της χώρας; (Δημόσιοι οργανισμοί που σημειωτέον είχαν επίσης στις τάξεις τους πολλούς rational egoists…και σχεδόν κανέναν willing punisher…)
Η αλυσίδα της καταστροφής συνεχιζόταν καθώς ο κάθε διοικητής με τη σειρά του και προσπαθώντας να μεγιστοποιήσει την ατομική του ωφέλεια, δεν λάμβανε μέτρα ώστε να μην δυσαρεστήσει τον πολιτικό του προϊστάμενο, κι ο πολιτικός προϊστάμενος φοβόταν, με τη σειρά του, το πολιτικό κόστος και την μη επανεκλογή του, στραγγαλίζοντας έτσι τελικά σαν θηλιά τον οργανισμό.
Εξάλλου στην Ελλάδα της ατιμωρησίας ποτέ κανείς ουσιαστικά δεν επέρριψε σε κανέναν ευθύνη για τον απολογισμό (μόνο στους προυπολογισμούς φωνασκούν λαϊκίζοντας) , ενώ οι ελάχιστες εξαιρέσεις που προσπάθησαν ν αλλάξουν τους κανόνες και να τιμωρήσουν τους καιροσκόπους, αποβλήθηκαν από το σύστημα.
Εν κατακλείδι είναι εμφανές ότι στην ελληνική κοινωνία υπήρχε και υπάρχει μεγάλη έλλειψη ατόμων της 3ης κατηγορίας ( willing punishers – Εκούσιοι τιμωροί) και ταυτόχρονα υπεραριθμία της 2ης (rational egoists – Ορθολογικά εγωιστές)
***
Γιώργος Γιώτης
by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
Συναφές:
Το δίλημμα του κρατουμένου και η προστασία του περιβάλλοντος
ενδιαφέρον & προτότυπο άρθρο
μας εκπλήσετε ευχάριστα, μπράβο να συνεχίστε έτσι
Τα α διαλογης ‘η “τα πρωτα” στον εμπορο που μας πλαγιοκοπησε και τσιμπησαμε κατι παραπανω απο τους αλλους και τα υπολοιπα στον συναιτερισμο…
Το βραχυπροθεσμο οφελος εναντι του μακροπροθεσμου και της συνεργασιας
Δυστυχως αυτη ειναι η πραγματικοτητα για την πλειοψηφια στην ελλαδα του σημερα
Οι ευρωπαιοι μας δωσαν και παλι μια ευκαιρια ν αλλαξουμε. Θα το κανουμε?
O συνεταιρισμός δεν έκανε έλεγχο για την ποιότητα των προϊόντων που παραλάμβανε ?
Πρέπει λοιπόν να αρχίσουμε και εμείς να τιμωρούμε τους γύρω μας για την αφέλεια τους προς το κοινό καλό που κοιτάνε μόνο το δικό τους βραχυπρόθεσμο ατομικό συμφέρον.
Και να μη λέμε <> Πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους πως ο άλλος έιμαστε εμείς, μόνο έτσι θα προοδεύσουμε ως κοινωνία. Το να <> τους άλλους από την αστυνομία , είναι κατάλοιπο της τουρκοκρατίας και αργά ή γρήγορα πρέπει να το ξεπεράσουμε. Ο κάθε άλλος Ευρωπαίος πολίτης σε μια τέτοια περίπτωση θα έκανε το χρέος του απέναντι στην πατρίδα του και στο κοινό καλό.
Η θεωρια των παιγνιων πως συνδυαζεται με το παραπανω?
‘Η εκει μονο μεταξυ 2 εχει εφαρμογη?
Πρέπει λοιπόν να αρχίσουμε και εμείς να τιμωρούμε τους γύρω μας για την αφέλεια τους προς το κοινό καλό που κοιτάνε μόνο το δικό τους βραχυπρόθεσμο ατομικό συμφέρον.
Και να μη λέμε ”άστον ρε! Θα τον καταγγειλει άλλος” Πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους πως ο άλλος έιμαστε εμείς, μόνο έτσι θα προοδεύσουμε ως κοινωνία. Το να ”βοηθάμε τους άλλους” από την αστυνομία , είναι κατάλοιπο της τουρκοκρατίας και αργά ή γρήγορα πρέπει να το ξεπεράσουμε. Ο κάθε άλλος Ευρωπαίος πολίτης σε μια τέτοια περίπτωση θα έκανε το χρέος του απέναντι στην πατρίδα του και στο κοινό καλό.
Τη βρηκα (τη θεωρια παιγνιων) σ αλλο αρθρο σας .
Την τριτη θεωρια «Η Τραγικότητα των Κοινών» δεν την εχω ξανακουσει, θα γραψετε κατι και γι αυτο στο μελλον?
Δυστυχώς κυριάρχησαν στον πολιτικό στίβο οι καιροσκόποι.
Όσους ήθελαν να προσφέρουν ανιδιοτελώς και να διορθώσουν τα κακώς κείμενα, τους απέβαλε το σύστημα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Αλ. Παπαδόπουλος, που τον έφαγαν τα πιράνχας που νέμονται (δυστυχώς ακόμα) τον χώρο της υγείας.
Συνεταιριζεσαι για να επιτυχεις καλυτερους ορους , να χεις μεγαλυτερη διαπραγματευτικη ισχυ
Στον συνεταιρισμο τ αγαθα σου μπαινουν στον κοινο κουρβανα και με βαση το product mix θα παρεις και την καλυτερη τιμη. Δινοντας το σκαρτο εσυ θα πεσει ο μ.ορος και θα χασει ολη η ομαδα
πως θα εξηγούσε ο Ράμφος σύμφωνα με προηγούμενο άρθρο σας αυτό το φαινόμενο?
άρα μήπως εντέλει δεν είναι ελληνικό φαινόμενο ή η συναισθηματική συμπεριφορά του έλληνα
εντείνει την κατάσταση?
είναι η ελληνικοί συνεταιρισμοί πιο “αποτυχημένοι” απο τα διεθνή παραδείγματα?
γιατί δεν έχουμε μια Μαριναλέντα (http://en.wikipedia.org/wiki/Marinaleda,_Spain) κι εμείς ή είναι η εξαίρεση και ουτοπία?
οι έλληνες απο ιδρύσεως του ελληνικού κράτους είναι μόνοι τους μια κατηγορία, ανεξέλεγκτοι, ατομικιστές, χαώδεις…
απο αρματολοί κλέφτες και το ανάποδο , κινούνται σ ολες τις κατηγορίες !
ο καθένας για την πάρτη του με παράλογες απαιτήσεις ” από το τελωνείο στη Μάνη” ως το “πανεπιστήμιο τώρα στη Λαμία” και το “να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα”
o Ντώκινς μιλάει για εγωιστικό γονίδιο & αυτή είναι η αποστολή μας
ο σοσιαλισμός αποδείχτηκε μια ουτοπική θεωρία
τα λιγοστά παραδείγματα που αναφέρετε είναι μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα
ο εγωιστής πίθηκος που λέγεται άνθρωπος κυριαρχείται απο 2 ένστικτα : της αναπαραγωγής και της επιβίωσης
Το δεύτερο που μας ενδιαφέρει στο παρόν άρθρο εξηγεί ότι πάνω απ ολα το συμφέρον του εκτός αν συμβαδίζει με τα συμφέροντα μιας ομάδας
ο αλτρουισμός εξηγείτε κι απο τη δαρβινική θεωρία μια χαρά
προδότης, ρουφιάνος, καταδότης
έτσι χαρακτηρίζονται στην ελλάδα οι συνάνθρωποι μας που μπορεί να λειτουργούν για την προασπιση των συλλογικών συμφερόντων
πλήρης παραλογισμός…
προδότης, ρουφιάνος, καταδότης (παράξενος ως ουφο) είναι όποιος καταγγέλει παρανομίες, σπατάλες, παραβάσεις κτλ.
ενώ ηθικός-έξυπνος και με αρετή αυτός που κάθεται να τον κλέβουν…
παράξενος λαός πράγματι
οι συνεταιρισμοί “χάλασαν” στην ελλάδα απο τη στιγμή που μπλέχτηκε και
η πολιτική, η διαπλοκή, οι επιδοτήσεις
η κομματικοποίηση σ όλους τους τομείς της ελλάδας απο το σχολείο ως τα πανεπιστήμια τις οργανώσεις κτλ ευθύνεται για μεγάλο μέρος της κατάντιας σήμερα
στο ” Ελλάντα” οι μόνοι πετυχημένοι που ξέρω είναι ο “ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ συνεταιρισμός κροκοπαραγωγών κοζάνης… η μαστίχα χίου κι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου
και πρέπει να ταν χιλιάδες…
τους πρώτους τους το επέβαλαν γιατί προφανώς δεν τα βρίσκανε μεταξύ τους γι αυτό ονομάστηκαν και αναγκαστικός ! (κάποιος αξιωματικός είχε πάει στην περιοχή και το κανε απ ότι ξέρω και μάλιστα ψηφίστηκε και ειδικό διάταγμα. Οποιος ξέρει περισσότερα ας μας διαφωτίσει)
τα ίδια ισχύουν παντού?
σε οποιαδήποτε συνάθροιση ατόμων υπάρχουν οι χαρακτηριστικοί αυτοί τύποι αλλά η επωφελής τακτική δεν είμαι σίγουρος ότι είναι πάντα η συνεργασία
Πχ τους βλέπουμε τους τύπους και σε μια επιχείρηση (ή ένα τμημα της)
εκεί κάποιοι προσπαθούν να χειραγωγήσουν τους άλλους προς ιδίον όφελος, κάποιοι σκύβουν το κεφάλι . κάποιοι “το παλευουν”
Ποιοί όμως είναι αυτοί που βλέπουμε ότι “ανεβαίνουν”?
προφανώς απαιτούνται άλλα χαρακτηριστικά σ αυτή την περίπτωση. του ηγέτη
άρα ηγετικές φυσιογνωμίες αυτοπεριορίζονται ή δυσανασχετουν σ ενα τέτοιο περιβάλλον?
Συνομιλωντας χτες με ταξιτζή και σχολιάζοντας οτι αφενός δεν είναι σωστό να κλείνουν τους δρόμους και αφετέρου οτι μεταφέρουν παρανόμως κόσμο με ιδιωτικά αυτοκίνητα, μου είπε το εξής εκπληκτικό:
“Ετσι είμαστε οι Ελληνες. Ο πατέρας μου έμαθε εμένα να κλέβω. Ετσι θα μάθω και εγώ στον γιο μου” !!!
Τι ελπίδες εχει να αλλάξει και να σωθεί αυτή η χώρα? Θλιψη …
Με αφορμή τα σχόλια των Darwin και selfish θα ήθελα να αναφέρω τα εξής: Ο darwin έχει απόλυτο δίκιο όταν λέει ότι ναι μεν έχουμε εγωιστικά γονίδια αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συνεργαζόμαστε. Κι αυτό διότι τα οφέλη μιας μονάδας μέσα από μια συνεργασία μπορεί να είναι μεγαλύτερα από το αν η μονάδα δρούσε μόνη. Με την εφαρμογή της θεωρίας παιγνίων πάνω στη βιολογία ο Robert Axelrod απέδειξε πως υπάρχουν γονιδιακές τάσεις για να συνεργαζόμαστε και πως σε βάθος χρόνου κερδισμένοι βγαίνουν αυτοί που έχουν θετικές προδιαθέσεις. Στο blog μου περιγράφω τι εννοώ με την έννοια θετικές προδιαθέσεις και το όλο σημαντικότατο πείραμα του Axelrod. Τόσο σημαντικό που στην πρώτη επανέκδοση τη εγωιστικού γονιδίου αφιέρωσε ένα ολόκληρο κεφάλαιο ο Richard Dawkins. Αν θέλετε ρίξτε μια ματιά: http://lifestylescience.eu/516/
Οι θεωρίες δε χρειάζονται όταν έχεις να κάνεις με έναν λαό που ασχολούνταν ανέκαθεν με το εμπόριο, χιλιάδες χρόνια τώρα. Άνθρωποι που έπρεπε να επιβιώσουν σε καθεστώς κατάκτησης ακόμα, να προσκυνούν αφεντικά ή όποιον είχε εξουσία ή κατείχε το χρήμα. Ο ελλαδικός χώρος αποτελείται από πολλά χωριά, με αγροτική ή μικροαστική κουλτούρα. Ξέρετε, στα χωριά, κυριαρχεί η υποκρισία και το ψέμα. Πολλές φορές ακόμα το έγκλημα που αποκρύπτεται. ‘Ολα αυτά για χάρη της καλής εικόνας της οικογένειας προς τα έξω…
Συνήθως είναι οι γυναίκες που γελαστά υπομένουν το ”δούλα και κυρά” της λαϊκής παρόδοσης και όχι μόνο στην Ελλάδα! Οι οικονομικές συνθήκες ήταν γενικά δύσκολες στην Ελλάδα αιώνες τώρα, οι τρόποι επιβίωσης, πάντα περνούσαν από την εκμετάλλευση ευκαιριακών καταστάσεων.
Η Πασοκική περίοδος διευκόλυνε το έγκλημα στο μεταξύ, εθίστηκε ο λαός σε κάθε λογής οικονομική ατασθαλία , ακόμα και ηθικής, Διότι το εύκολο χρήμα οδηγεί πάντα σε παρακμιακές περιόδους.
Το μικροαστικό καθεστώς της ”εξυπηρέτησης” του κουμπάρου, του ξαδέρφου κτλ,, το τεράστιο γραφειοκρατικό κράτος, που αποτελούνταν από πλήθος προϊσταμένων, προέδρων και γενικά ανεξέλεγκτων κρατικών υπαλλήλων, οδήγησε, στο καθεστώς της ατιμωρησίας.
Αποδομήθηκαν οι μηχανισμοί ελέγχου σε κάθε τομέα δραστηριότητας. Στο κοινοβουλευτικό έργο, στο δικαστικό, στο χώρο του δήμου, του σχολείου, στα δημόσια έργα, παντού…
Γιατί οι Συνεταιρισμοί να εξαιρούνται από το γενικό κλίμα;
Συμφωνώ με το άρθρο απόλυτα. Οι άνθρωποι σκέφτονται το τώρα γενικά, λίγοι το αύριο. Είναι φυσικό η τελευταία κατηγορία των ευσυνείδητων να έχει εκλείψει. Για να είσαι ευσυνελιδητος, πρέπει να έχεις αναλάβει ευθύνες νωρίς στη ζωή σου ή και να έχεις εκπαιδευτει από το σχολειό σου.
Βλέπετε να γίνεται το ένα ή το άλλο στην Ελλάδα;
Μέχρι πρότινος κατηγορούσαμε τους Σουηδούς, οι οποίοι αφήνουν τα παιδιά τους να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους στα 18.Αν δείτε το εκπαιδευτικό τους σύστημα από το δημοτικό πώς διδάσκει τη συνεργασία θα καταλάβετε ότι είναι στόχος όλων να δημιουργήσουν υπεύθυνα άτομα-πολίτες. Το κράτος τους βοηθάει στις σπουδές και την εύρεση εργασίας, στο μεταξύ…
Καταλάβαμε τώρα γιατί συμβαίνουν αυτά στο Ελλάντα;Είναι ζήτημα συνολικής πολιτικής.
Σκεφτείτε ολιστικά!!!
Θα παραθέσω μια έκθεση της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου, όπως εφαρμόζεται στις σκανδιναβικές χώρες, για να καταλάβουμε πώς καλλιεργείται ο υπεύθυνος ενήλικας:
Ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας
Επιμέλεια Κειμένου Smaragda Stergiou
xeniglossa.gr
Θα ήθελα να καταθέσω ένα σχόλιο από την εμπειρία μου ως δασκάλα στο δημοτικό στο θέμα της πειθαρχίας, η οποία δεν πρέπει να γίνεται αυτοσκοπός, αλλά όρος απαραίτητος στη σχολική τάξη, που εξυπηρετεί όλους .
Πολύ σημαντικό ρόλο στην εκμάθηση της πειθαρχίας θα μπορούσε να παίξει η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ μέθοδος διδασκαλίας. Το οφέλη είναι πολλά και διαπιστώνονται από την πρώτη μέρα της εφαρμογής της μεθόδου:
1. Ανάπτυξη ατομικής ευθύνης
2. Κατανόηση της αναγκαιότητας στην πειθαρχία
3. Εκμάθηση στη συνεργατικότητα
4. Καλλιέργεια του σεβασμού στον υπεύθυνο(ο οποίος εναλλάσσεται κάθε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα,συνήθως κάθε εβδομάδα) )
5. Ανάπτυξη ενδιαφέροντος για τη σχολική μάθηση
-Πώς θα συμβούν όλα αυτά με τρόπο φυσικό και αβίαστο, λειτουργικό και αποτελεματικό ;
Με την ανάθεση ευθυνών σε κάποιο παιδί που θα είναι ο ”υπεύθυνος” της ομάδας για θέματα όπως :
α)Η επίλυση των ασκήσεων συνεργατικά: Κάθε παιδί προσπαθεί μόνο του να κάνει τις ασκήσεις του. Αν κάτι δεν καταφέρνει, τότε ρωτά τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Αν κανείς δεν ξέρει τη σωστή λύση, ο υπεύθυνος ζητά βοήθεια από το δάσκαλο/α και τη μεταφέρει και στους υπόλοιπους.
β) Η ησυχία και η συνεργατικότητα στην ομάδα
γ) Η σωστή εφαρμογή των όρων συνεργασίας.
δ) Η καθαριότητα των θρανίων της ομάδας.
Η συνεργασία των παιδιών μπορεί να γίνεται, βέβαια, με πολλούς ακόμα τρόπους, που προτείνονται και από τα σχολικά βιβλία. Όπως η συζήτηση μεταξύ των μελών της ομάδας σε ένα συγκεκριμένο θέμα και η καταγραφή των απόψεών τους. Εδώ, μπορεί ο υπεύθυνος να αναλάβει το ρόλο να γράψει και να μεταφέρει στην υπόλοιπη τάξη τις απόψεις της ομάδας.
Επιπλέον χρήσιμα αποτελέματα:
5.(Συνέχεια από προηγ. ) Αναπτύσσεται το ενδιαφέρον ακόμα και του ”κακού” μαθητή, ώστε να γίνει αποδεκτός ως υπεύθυνος από τους συμμαθητές του. Γι’ αυτό είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ να γίνουν υπεύθυνοι στην ομάδα ΟΛΟΙ οι μαθητές.
6. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα θα είναι η διδασκαλία , όταν θα τους δίνεται η δυνατότητα να προτείνουν και να επιλέγουν τρόπους εκμάθησης, οι οποίοι τους βοηθούν, τους αρέσουν και τους ταιριάζουν(π.χ. ακουστική ή οπτική εκμάθηση μιας ιστορίας) και εκπαιδευτικές δραστηριότητες π.χ. Κατασκευή εκπαιδευτικών παιχνιδιών που σκέφτηκαν τα ίδια τα παιδιά ή θεατρικό έργο.
7. Το σχολείο επεκτείνεται και στο εξωσχολικό περιβάλλον και γίνεται ακόμα πιο δημιουργικό όταν δίνονται εργασίες ομαδικές για το σπίτι και παρουσιάζονται έπειτα στη σχολική τάξη. Βοηθιέται ακόμα η ανάπτυξη της ικανότητας του παιδιού να αυτοπαρουσιάζεται και να επεξηγεί(σύνθετη διαδικασία).
8. Όταν ακόμα εμπλέξουμε τους γονείς και το κοινωνικό περιβάλλον στη μάθηση, π.χ. ερωτηματολόγια των παιδιών που να συμπληρώνονται από τους γονείς ή άλλα πρόσωπα
9. Η τελική διαπίστωση από όλες αυτές τις δραστηριότητες είναι ότι το παιδί αποκτά πιο στενή και εποικοδομητική σχέση με τη μάθηση και η υπακοή δεν απασχολεί πλέον το δάσκαλο, εφόσον τα παιδιά ενδιαφέρονται πραγματικά για το μάθημα και, επιπλέον, την ίδια ευθύνη μοιράζεται με τους υπεύθυνους της τάξης.
10. Δίνεται η δυνατότητα στους παιδαγωγούς να καταρτίσουν κοινά προγράμματα(πρότζεκτ), ώστε με τις ιδέες όλων, η εκπαίδευση να γίνει πηγή έμπνευσης και δημιουργίας για παιδιά και δασκάλους!!!
Σημαντικές σημειώσεις για τον εκπαιδευτικό:
1. Σημαντική είναι, ωστόσο, πάντα η επιβράβευση του/των παιδιών για τις προσπάθειές τους, συνεχώς και με συνέπεια, π.χ. αυτοκόλλητο σε κάθε ομάδα που δούλεψε σωστά στο τέλος της
εβδομάδας.
2. Ο σεβασμός στην ατομικότητα και την προσπάθεια θα πρέπει να διατηρηθεί και στις σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους, π.χ. χειροκροτώντας κάθε φορά τις προσπάθειες και τις παρουσιάσεις των εργασιών τους.
3. Ο δε σχολιασμός των μαθητικών εργασιών να γίνεται απ’ όλους με τρόπο ευγενικό και εποικοδομητικό. Δηλαδή, αναφέροντας πάντα αρχικά τα θετικά σημεία και προτείνοντας τρόπους βελτίωσης για τα αρνητικά.
4. Οι ομάδες των μαθητών μας αρχικά μπορεί να είναι ομάδες δύο ατόμων και αργότερα 4-5 παιδιών. Σημαντικό όμως είναι να εναλλάσσονται οι συνθέσεις των ομάδων, με στόχο να συνεργαστούν όλοι με όλους. Επίσης η σύνθεσή τους να περιέχει κάθε φορά έναν- δυο ”καλούς” μαθητές, ώστε να μπορούν να βοηθούν τους υπόλοιπους, ανεξάρτητα αν είναι υπεύθυνοι αυτοί.
Επομένως η επιλογή θα γίνεται από το δάσκαλο/α.
ΥΓ: Πολλές ιδέες απ’ αυτές που ανέφερα προέρχονται από την εμπειρία και γνώση του συστήματος λειτουργίας των σχολείων της Σουηδίας. Οι εκτιμήσεις προέρχονται από την προσωπική εμπειρία της εφαρμογής τους στην πράξη σε σχολεία της Ελλάδας.
Τα οφέλη της μεθόδου είναι τεράστια για την εκπαίδευση και την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών μας.
[…] Συλλογικότητα-Συνεργασία, μια προσέγγιση στην ελληνικ… […]
[…] Συλλογικότητα-Συνεργασία, μια προσέγγιση στην ελληνικ… […]
[…] Συλλογικότητα-Συνεργασία, μια προσέγγιση στην ελληνικ… […]