Μνήμες από την οικονομική κρίση της Αργεντινής

Δέκα χρόνια μετά, οι πολίτες θυμούνται.


Η Καρίνα Ετσεγκαράι, δημοσιογράφος, δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσει την 3η Δεκεμβρίου του 2001: ήταν η μέρα που αυτή και η οικογένειά της πήγαν να αγοράσουν ένα διαμέρισμα στο Μπουένος Άιρες, μόνο και μόνο για να δουν τις ελπίδες τους για την απόκτηση ακίνητης περιουσίας να εξαφανίζονται χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτα.

Αντιμέτωπη με την οικονομική κρίση, η κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα κατά το οποίο οι αναλήψεις από τις τράπεζες ή οι μεταφορές από λογαριασμούς προς άλλους περιορίζονταν στο ποσό των 250 δολαρίων την εβδομάδα- με στόχο να εμποδίσει φαινόμενα πανικού με μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων από τις τράπεζες της χώρας.

Με μία κίνηση, η Ετσεγκαράι και εκατομμύρια άλλοι Αργεντινοί πολίτες έχασαν τη δυνατότητα πρόσβασης στις οικονομίες τους. Μακρές «ουρές» σχηματίστηκαν σε τράπεζες σε όλη την Αργεντινή, καθώς ο κόσμος προσπαθούσε να πάρει στα χέρια του τα λεφτά του. Επικράτησε σύγχυση, η οποία δεν άργησε να μετατραπεί σε οργή. «Ήταν κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί. Δεν ήξερες τι να κάνεις ή πού να πας να ζητήσεις τα χρήματα που είχες αποταμιεύσει, επειδή όλες οι τράπεζες ήταν κλειστές. Χτυπούσες την πόρτα και κανείς δεν απαντούσε» θυμάται.

Το διάταγμα, γνωστό ως «corralito» (φράχτης) προκάλεσε τόσο έντονες αντιδράσεις που το αποτέλεσμα ήταν η πτώση της κυβέρνησης. Εξεγέρσεις και λεηλασίες ξέσπασαν στις μεγάλες πόλεις. Κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αλλά τα πράγματα επιδεινώθηκαν, με 40 νεκρούς στις συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών ως τις 20 Δεκεμβρίου.

«Φτάνουμε στη 10η επέτειο. Σκέφτομαι εκείνες τις στιγμές έντασης, αβεβαιότητας και λύπης» λέει η Ετσεγκαράι, συμπληρώνοντας ότι έπρεπε να συνεχίσεις τη ζωή σου μέσα σε μία πολύ δύσκολη περίοδο. «Πήγαινες να αγοράσεις φαγητό για τα παιδιά σου και έβλεπες ότι το σουπερμάρκετ είχε λεηλατηθεί. Πολλοί επηρεάστηκαν, όπως αυτοί στους οποίους έγινε έξωση από τα σπίτια τους επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις υποθήκες».

Τότε το πέσο της Αργεντινής ήταν συνδεδεμένο με το αμερικανικό δολάριο για μια δεκαετία. Αλλά οι ταραχές του Δεκεμβρίου του 2001 το τερμάτισαν αυτό. Τον Ιανουάριο του 2002, η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Εντουάρντο Ντουχάλντε αποδέσμευσε το νόμισμα, κάτι που έφερε ραγδαία υποτίμηση. Επίσης, εν μέσω της κρίσης, η Αργεντινή ανακοίνωσε αδυναμία πληρωμής χρεών ύψους 141 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στα τέλη του 2002 ο πληθωρισμός είχε ξεπεράσει το 40%.

Όταν ο κόσμος απέκτησε ξανά πρόσβαση στους τραπεζικούς του λογαριασμούς το 2003, η αξία των καταθέσεων ήταν κατά πολύ μικρότερη. «Είχα μόλις λάβει ένα μεγάλο ποσό σε ρευστό, το οποίο θα χρησιμοποιούσαμε για να αγοράσουμε ένα διαμέρισμα. Αλλά οι καταθέσεις μας ‘πάγωσαν’ στην τράπεζα, και όταν μπόρεσα να τις ακουμπήσω ξανά, μόλις έφταναν για την αγορά ενός αυτοκινήτου» θυμάται η Ετσεγκαράι. «Ήταν η ευκαιρία μας για μία νέα ζωή για τα παιδιά μας. Μέσα σε λεπτά, εξαιτίας πολιτικών αποφάσεων, τη χάσαμε».

Το ΑΕΠ της Αργεντινής συρρικνώθηκε κατά 10% μετά την κρίση. Το 2002, σχεδόν τα τρία τέταρτα του πληθυσμού βρίσκονταν κάτω από το όριο της φτώχειας- μία δραματική αλλαγή για μία χώρα της οποίας η οικονομία αναπτυσσόταν κατά τη δεκαετία του 1990.

Η Ετσεγκαράι και η οικογένειά της χρειάστηκαν 10 χρόνια για να συγκεντρώσουν ξανά τα απαραίτητα χρήματα για την αγορά ενός σπιτιού. Ωστόσο, εν μέσω του χάους, κάποιοι επωφελήθηκαν.

Η Μικαέλα Ρεστάνο, επιχειρηματίας, είχε ένα μικρό ποσό σε δολάρια όταν άρχισε η κατάρρευση. «Άλλαξα τα δολάριά μου στην τράπεζα, σε πολύ καλή ισοτιμία, με ανθρώπους που έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν ξένο συνάλλαγμα» λέει σχετικά. Με 6.000 δολάρια κατάφερε να αποπληρώσει το στεγαστικό της δάνειο. «Δεν έχω και πολύ καλές αναμνήσεις από εκείνες τις ημέρες, καθώς ήταν πολύ άσχημο το να βλέπεις πόσο απελπισμένος ήταν ο κόσμος, αλλά ξέρω ότι κάτι θετικό αποκόμισα από όλο αυτό».

Δεν ντρέπεται για αυτό που έκανε, και λέει ότι πολλοί άλλοι ενήργησαν παρόμοια. Για την Ρεστάνο, η οποία μόλις άνοιξε κατάστημα ειδών τέχνης στο Μπουένος Άιρες, η κρίση είναι απλά το πώς γίνονται τα πράγματα στην Αργεντινή. «Πέφτεις άσχημα, αλλά μετά όλοι ανασηκώνονται σαν να μην έγινε τίποτα».

Ο Ντομίνγκο Καβάλο, τότε υπουργός Οικονομικών, επιμένει ότι τα μέτρα ήταν αναγκαία. «Οι πολίτες μπορούσαν ακόμα να κάνουν αναλήψεις και δεν υπήρχαν όρια στις συναλλαγές χρεωστικών καρτών. Αλλά κάπως έπρεπε να αποφευχθεί ο πανικός στις τράπεζες». Θεωρεί επίσης ότι οι ταραχές δεν ήταν αυθόρμητες, αλλά υποκινούμενες πολιτικά, καθώς και ότι το ΔΝΤ επιδείνωσε την κρίση σταματώντας την παροχή των δανείων που η Αργεντινή χρειαζόταν για να αποπληρώνει το εξωτερικό της χρέος. Κατά τον Καβάλο, αυτή ήταν η κίνηση που πυροδότησε τον πανικό.

«Όταν βλέπω την κατάσταση στην Ελλάδα, μου θυμίζει την Αργεντινή του 2001. Αλλά ευτυχώς οι διεθνείς χρηματοοικονομικοί φορείς έχουν πάρει τα μαθήματά τους και αποφάσισαν να βοηθήσουν την Ελλάδα. Χρειάστηκε να υποφέρει ο λαός της Αργεντινής για να αλλάξει η γνώμη τους».

Η Αργεντινή ενδεχομένως να αποτελεί ένα παράδειγμα, καλό ή κακό, για τις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εν μέσω της κρίσης της Ευρωζώνης. Ωστόσο για την Καρίνα Ετσεγκαράι, το μάθημα που έλαβε πριν από δέκα χρόνια ήταν ξεκάθαρο: δεν κρατά πλέον τα χρήματά της σε τράπεζες.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -